Hoe integrale arbozorg bijdraagt aan het werkgeluk, verzuim voorkomt en kosten bespaart

Preventie: kostbaar of kostenbesparend?

Verzuim is kostbaar. Dat weten we allemaal. Daarom werken we er hard aan om verzuimende medewerkers weer gezond terug op de werkvloer te krijgen. Bedrijven schakelen de arbodienst in en de bedrijfsarts gaat aan de slag, eventueel met een re-integratiecoach of andere deskundigen, met als doel de werknemer weer snel terug te brengen naar zijn functie. Maar is dat nu de beste route?

Arts Evert Visser heeft een andere visie, waarin voorkomen beter is dan genezen. Evert legt uit hoe integrale preventie bijdraagt aan het werkgeluk, verzuim voorkomt en kosten bespaart.

Evert, wat bedoel je met integrale preventie?

“Integrale preventie draait om een samenwerking tussen alle professionals die betrokken zijn in het preventie- én het verzuimproces, waarbij alle deelnemers gericht zijn op een gezamenlijk doel: het probleem bij de klant (oftewel werkgever) oplossen. Veel te vaak werken mensen langs elkaar heen en worden bevindingen niet teruggekoppeld aan diegenen die stappen kunnen ondernemen om het verzuim te voorkomen. Integrale preventie brengt je veel meer dan de traditionele preventie.”

Hoe wordt preventie binnen de arbozorg normaliter ingezet?

“Preventie bestaat uit 3 niveaus, die resulteren uit een 0-situatie, namelijk de omstandigheden op het werk:

• Primaire preventie. In deze fase wil je iets veranderen in de werkomstandigheden voor de klachten ontstaan. Denk aan de RI&E.
• Secundaire preventie. Je probeert de problemen op te lossen nadat ze zijn ontstaan. In deze fase vallen de PAGO, PMO en natuurlijk het verzuimspreekuur.
• Tertiaire preventie. De werknemer moet veranderen van werkplek om los te komen van de problemen. Je bent dan bezig met een re-integratietraject gericht op een andere functie.

Als bedrijfsarts ben ik vaak betrokken bij de secundaire preventie. Volgens de arbeidshygiënische strategie ga ik op zoek naar de bron van het probleem. Die probeer je op te lossen en anders probeer je de medewerker weg te krijgen van de bron, waarbij de oplossing gezocht wordt in tertiaire preventie en een andere werkplek.”

 Welke beperkingen kom je tegen in deze werkwijze?

“Normaal gezien heeft 30% van het ziekteverzuim een relatie met het werk. Bij sommige bedrijven kan dit percentage oplopen tot wel 50%. De oorzaak van het verzuim ligt in deze gevallen in het werk. En dat blijft terugkomen tot je het oplost. Je kunt een werknemer met werkgerelateerde rugklachten misschien wel helpen, maar als zijn collega’s onder dezelfde arbeidsomstandigheden werken, is het wachten tot zij zich melden bij de arboarts. Je kunt iemand met gehoorklachten helpen, maar als die machine met veel te veel decibellen blijft draaien op de werkvloer, lopen de andere medewerkers ook risico. De verschillende preventieniveaus zijn te vaak alleen bezig met hun eigen kader – en zo los je problemen niet werkelijk op.”

Is integrale preventie daarmee de enige duurzame oplossing?

“Ik geloof in de stelling van Einstein: ‘Een probleem is een probleem omdat je het niet kunt oplossen binnen hetzelfde kader waarin het is ontstaan.’ Dat helpt mij om de arbeidshygiënische strategie, waarin je op zoek gaat naar de bron van het probleem, anders in te zetten. Want als ik alleen maar kijk naar de bron binnen mijn kader, namelijk dat iemand rugpijn heeft omdat hij 4 uur per dag in een verkeerde houding staat op de werkvloer, dan krijgt mijn verzuimende medewerker wel fysiotherapie of andere professionele hulp, maar de werkelijke bron is niet opgelost. Je wilt dat in de primaire preventie een duurzame oplossing komt voor alle medewerkers, waarmee je verzuim voorkomt.”

Hoe ziet dat in de praktijk eruit?

“Het gaat erom dat je het geheel overziet. De werkgever wil verzuim zoveel mogelijk voorkomen. In het hele preventie- en verzuimtraject lopen allerlei deskundigen mee, zoals de ergonoom, arbeidshygiënist, bedrijfsarts, arbeidsdeskundige, re-integratiespecialist, specialist taakdelegatie, veiligheidskundige. Iedereen werkt in zijn eigen kader, er is vaak niet veel onderlinge communicatie. Maar die 3 preventieniveaus hebben echter wel veel overlap en zouden meer kunnen bereiken als ze samenwerken om het gezamenlijke doel te bereiken. En openstaan voor bredere oplossingen.

Ik geef integrale arbozorg graag weer als een Deming-cirkel:

Welke nieuwe mogelijkheden ontstaan er als je volgens deze gedachte gaat werken?

“Je brengt je preventie naar een heel ander niveau als je beseft dat alles in elkaar grijpt, dat iedere keuze in jouw cirkel effect heeft op de andere cirkel. Als je in je RI&E meeneemt hoe het verzuim eruitziet, kun je je beleid erop afstemmen. Of de veiligheidskundige kan maatregelen nemen als de bedrijfsarts hem van advies voorziet. Maak gebruik van de resultaten, dan boek je meer effect. Je verzuim gaat duurzaam omlaag en je kosten daarmee ook. En vergeet niet: je bespaart je werknemers onnodige klachten. Dat werkgeluk is veel waard.”

Meer weten over integrale arbozorg? De komende tijd gaat Evert Visser dieper in op de afzonderlijke niveaus binnen de Deming-cirkel. Volg ons op Linkedin om op de hoogte te blijven!

Evert Visser is als arts verbonden aan Dokter Jones. Samen met een team aan specialisten taakdelegatie levert hij zorg met aandacht. Meer weten over de werkwijze van Dokter Jones? Neem contact op voor meer informatie!